PKB to jeden z najpopularniejszych obecnie wskaźników informujących o efektach pracy danego społeczeństwa. Warto zatem wiedzieć, czym on dokładnie jest, ile wynosi i jakie ma znaczenie dla przeciętnego obywatela.
Co to jest PKB
Z pojęciem PKB, czyli Produktem Krajowym Brutto, z pewnością każdy z nas wielokrotnie się spotkał. Ale mimo że większość osób o tym pojęciu słyszała, to tak naprawdę niewiele jest w stanie powiedzieć, ile ostatecznie on wynosi w przypadku naszego kraju, a jeszcze mniej w jaki sposób jest on wyliczany. Generalnie jeśli PKB rośnie, to znaczy że gospodarka idzie do przodu i jest po prostu lepiej, jeśli maleje, to nad gospodarkę nadciągają ciemne chmury. Wielu ekonomistów uważa, że nie wskaźnik ten nie jest do końca wiarygodny, gdyż nie uwzględnia kilku ważnych elementów, między innymi przepływu środków w przypadku nowych technologii. Jednak nawet mimo tego bardzo rzetelnie pokazuje stan gospodarki, a w zasadzie gospodarek, bo jest on stosowany w większości krajów. Dzięki temu można porównać, jak poszczególne państwa wypadają na swoim tle, i jakie są między nimi różnice.
Najprostsza definicja PKB mówi, że jest to wartość wszystkich usług i towarów, jakie zostały wytworzone przez mieszkańców danego kraju oraz podmioty zagraniczne w tym kraju obecne. Przede wszystkim kluczowy jest tu obszar, na jakim dany podmiot towary czy usługi wytwarza. PKB podaje się w ustalonym zakresie czasowym, najczęściej jest to jeden rok, ale może też być i półrocze albo kwartał.
Główne elementy składające się na PKB
Każda nowa usługa czy produkt udostępniony dla innych podmiotów to zwiększenie o jakiś minimalny procent wartości PKB danego kraju. Aby jednak lepiej zrozumieć, czym tak naprawdę ten wskaźnik jest, to warto poznać najważniejsze elementy, które się na niego składają.
Inwestycje
Każda nowa inwestycja, najczęściej realizowana przez państwowe lub prywatne firmy, zwiększa wysokość Produktu Krajowego Brutto. Specjaliści próbują różnych sposobów, żeby właśnie za pomocą zwiększonych inwestycji uniezależnić chociaż w niewielkim stopniu PKB od konsumpcji.
Wydatki rządowe
Rządy państw mają duże możliwości wpływania na wysokość PBK, w związku z tym że mogą sterować inwestycjami własnymi. Wystarczy decyzja o rozpoczęciu budowy nowej autostrady czy lotniska, żeby taka inwestycja zauważalnie wpłynęła na PKB. Co ważne, w skład tego wskaźnika nie wchodzą środki wypłacane obywatelom, czyli emerytury, zasiłki czy różne socjalne dodatki.
Eksport
Każdy produkt wysłany do zagranicznych kontrahentów to zwiększenie krajowego produktu brutto, z kolei import dóbr czy usług wskaźnik ten obniżają. Ponieważ zarówno export jak i import są realizowane w ogromnej skali, to mają one duże znaczenie dla wartości PKB.
Konsumpcja
Przez wielu uważany za najważniejszy element wskaźnika PKB. Zakup ciastka w cukierni, nowego telewizora czy samochodu – w skali kilkudziesięciu milionów obywateli wydatki na konsumpcję są olbrzymie, i to właśnie one stanowią przede wszystkim o tym, jak PKB będzie wysokie.
Jak interpretować wskaźnik PKB
Mimo że wiele osób twierdzi, że PKB jest najważniejszym wskaźnikiem informującym o stanie gospodarki, to nie wszyscy się z tym zgadzają. Przede wszystkim dlatego, że wskaźnik ten nie jest idealny i niestety pozwala na duże manipulacje. Każdy rząd ma spore możliwości sterowania tym wskaźnikiem, żeby wypadł on jak najlepiej, i chyba każdy ucieka się do różnych sztuczek, żeby dopasować go do bieżących potrzeb. Niemniej takie zaklinanie rzeczywistości jest możliwe w jakimś tam zakresie, i mimo wszystko PKB jakąś wiarygodność jednak ma. Generalnie można przyjąć, że jeśli zmiana PKB w stosunku do poprzedniego okresu jest dodatnia, to gospodarka rośnie. Jeśli wychodzi zero, to nie ma rozwoju, ale też i nie ma recesji. Ale jeśli PKB zaczyna maleć, to może to oznaczać, że recesja zaczyna się pojawiać, i należy coś z tym zacząć robić. W naszym kraju ujemne PKB było do roku 1991, od tego czasu przez kolejne lata było dodatnie.